EV FARESİ (Mus musculus)

Kuyruğu hariç » 12 cm boyunda ve 30 g Kağıt, kumaş, ambalaj malzemesi, pamuk gibi yuva malzemesinin bulunduğu ev, yiyecek depoları ve ambarlarda rahatsız edilmeyeceği karanlık ve tenha yerlerde yaşarlar. 35 günde doğurganlık kazanır ve ortalama bir yıl yaşarlar. Bir batında 5-8 yavru doğurur ve yılda 5-10 döl verebilirler. 10 - 15 günde sütten kesilerek yem aramaya başlarlar. -10 C de yaşayabilirler. Güçlü koku ve işitme duyularına sahiptirler. 6 mm’den büyük bir aralıktan geçebilirler.

NORVEÇ SIÇANI (Rattus norvegicus)

Kuyruğu hariç » 26 cm boyunda ve 500 g Özellikle binaların dışında nehir kenarları, demiryolu boyunca toprak altında, çöp yığınları ve beton altında yuva yaparlar, kanalizasyon kanallarında da yaşarlar, 2-5 ayda ergin hale gelir ve 6-12 ay yaşarlar, Bir batında 7-8 yavru doğurur ve yılda 3-6 döl verebilirler, Güçlü koku ve işitme duyularına sahiptirler, 12 mm den büyük bir aralıktan geçebilirler.

ÇATI SIÇANI (Rattus rattus)

Kuyruğu hariç » 22 cm boyunda ve 300 g, Norveç sıçanına göre daha iri kulak ve gözler sahiptir, Çok iyi tırmanıcıdırlar, Bina içlerinde ve altında, çöp ve odun yığınları içinde yaşarlar, 4 ayda ergin hale gelir ve ortalama bir yıl yaşarlar, Bir batında 4-8 yavru doğurur ve yılda 4-6 döl verebilirler,12 mm den büyük bir aralıktan kolayca geçebilirler. Pürüzlü duvarlara kolayca tırmanabilir, 30 cm yükseğe sıçrayabilirler.

Kemirgenler : 

Açık alan fobileri vardır. Geceleri daha aktiftirler. Hareketleri hızlıdır. Kendilerini güvende hissetmedikleri yerlerden beslenmezler. Tehlikeyi sezme konusundaki içgüdüleri sebebiyle  kontrolleri oldukça güçtür.

Kemirgenler ve tehlikeleri :

Varlıkları ciddi bir sağlık riski oluşturur. Bir çift ev faresi 4 ayda 200’e varan bir aile oluşturur. Bir kemirgen tükettiği gıdanın 10 mislini kontamine eder. Sadece bir sıçan yılda 9 kg yem tüketir, kemirgen mücadelesi için harcanan her 1 kg fare zehiri, yılda 350 kg besin zaiyatını engeller.

Ev ve işyerlerini istila eder, eşyalara zarar verir, yiyebileceğinden çok daha fazla miktarda gıdayı kontamine ederek hastalıkları bulaştırır ve bu ürünlerin imhasına yol açarak ekonomik kayıplara sebep olurlar. 

Kemirgenler dişlerini düzenli olarak törpüleme ihtiyaçlarından dolayı ip, elektrik, bilgisayar kablosu vb cisimleri çiğner, yangınlara yol açabilir, gaz ve su borularına da zarar verirler, ekonomik kayıplara sebep olurlar.

Dışkı, idrar ve kıllarıyla yiyecekleri bakterilerle kirleterek insanlara ve hayvanlara,Tifo, Dizanteri, Leptospirosis, Salmonelosis gibi hastalıkları bulaştırır, insan ve hayvan sağlığı için ciddi bir tehlike oluştururlar.

Kemirgen kontrolü :

Fareler;

Az ve sık sık beslenir, az miktarda yem çok sayıda noktaya konmalıdır.

Yuvadan çok fazla uzaklaşmazlar, yemler birbirine yakın noktaya yerleştirilmelidir.

Nadiren dış alanda yuvalanır, istasyonlar kapalı alanlara kurulmalıdır.

1. Jenerasyon antikoagülantlara daha fazla dirençlidirler, 2. Jenerasyon antikoagülantlar tercih edilmelidir. (Difenacoum, brodifacoum vb.)

Sıçanlar;

Belirli yürüyüş ve beslenme rotaları vardır, yemler bu hat üzerine yerleştirilmelidir.

Ortamdaki yeni şeylerden çekinirler, yemler yerleştirildikten sonra hemen etki beklenmemelidir, ve yerleri çabuk değiştirilmemelidir.

Sadece güvenli olduğuna inandıkları birkaç noktadan yerler, az sayıda noktaya çok miktarda yem bırakılmalıdır.

Yuvaları çoğunlukla dışarıdadır, tespiti mümkün ise yuva içi mücadele için pelet yem uygulaması ve dış alanlara istasyon yerleşimi planlamalıdır.

Genel Olarak Kemirgenler ;

beslenirken kendilerini güvende hissedecekleri  karanlık ve sessiz yerleri tercih ederler bu amaçla kilitli yem istasyonları kullanılmalıdır. Bunun yanında istasyon kullanımı yemlerin hedef dışı canlılar tarafından tüketilmesine de engel olur,

İstasyonlar düzenli olarak kontrol edilmeli, eksilen yemler ilave edilmelidir.

Ölüler koruyucu maske ve eldiven kullanılarak profesyoneller tarafından kaldırılmalıdır.

RODENTİSİT SEÇİMİ;

Kemirgenler her gün ağırlıklarının %10’u kadar yem tüketirler, Ortalama 250 g’lık bir sıçan

  1. Jenerasyon antikoagülantlardan (warfarin, coumatetraryl) 11-190 g yemesi gerekirken

  2. Jenerasyon antikoagulanlardan (Difenacoum, Brodifacoum vb.) 6-9 g civarında yemesi ölmesi için yeterli dozdur.

LD50 değerleri :

1. Jenerasyon antikoagülantlar: Coumatetraryl  16,5 mg/ kg ca Warfarin  10-20 mg/ kg ca

2. Jenerasyon antikoagülantlar: Difenacoum  1,8 mg/ kg ca Brodifacoum   0,22-0,27 mg/ kg ca

Yem malzemelerinin kalitesi, Yemin yenilebilirliği (lezzeti), Aroma (yemin kokusu), Üretim prosesinin kalitesi, Uygun depolama, Yemin doğru yerleşimi, Kullanılan yere uygun yem formülü başarıyı etkileyecektir.

Beslenme alışkanlıkları zamanla lezzet alışkanlıkları değişebilir. Yem değişimi önerilir. Fare ve sıçanlar ile mücadelede en önemli basamak uygun yem formülasyonunun seçimidir. Yem yenilmiş ancak kontrol zayıf ise yeterli yem istasyonu yok, istasyondaki yemin bitmemesine özen gösterilmelidir, Yanlış ürün, fareler diphacinon etken maddeli ürünleri yiyebilir ancak, LD 50 si yüksek olduğu için öldürücü dozu almayabilir, Rezistans sorunu: Çoğu 1. jenerasyon ve bazı 2. jenerasyon ürünlere direnç gelişimi olabilir.

Rodentisit Fiziksel Formu :

Pasta Formülasyonu; Rutubetli ortamlarda çalışır. Fare ve sıçanların su ihtiyacını da karşılar, cezbedici aromasıyla uzak mesafeden yemleme alanına fare ve sıçanları çeker.

Mum Blok Formülasyonu; Açık alanda tüm hava şartlarına dayanıklıdır, yapısındaki parafinle ısı farklarından etkilenmez, Fare ve sıçanların kemirme ihtiyacını karşılar.

Pelet Formülasyonu; Fare ve sıçanların kemirme ihtiyacını karşılar, Anne rodent yuvaya taşıyabilir, Açık alanda yuva yemlemesine uygundur.

RODENTİSİTLER GÜVENLİ Mİ?

60 kg lık bir insanın LD 50 değerinde Brodifacoum alabilmesi için 330 gr, Difenacoum için 2 kg formülasyon fare zehiri yemesi gerekir.